VAKnieuws

Mag een werkgever na 25 jaar zijn toestemming voor nevenwerkzaamheden intrekken?

Bij de beoordeling van het tussen partijen gerezen geschil stelt de kantonrechter voorop dat mede aan de hand van de overweging ten overvloede van de Hoge Raad in het arrest van 22 juni 2018, ECLI:NL:HR:2018:976 inzake FNV/Pontmeyer beoordeeld dient te worden in hoeverre de eerder verleende toestemming om ten behoeve van de Watertaxi nevenwerkzaamheden te verrichten aangemerkt moet worden als een tussen partijen geldende (de arbeidsovereenkomst aanvullende) arbeidsvoorwaarde. De Hoge Raad heeft in bedoeld arrest beslist dat die vraag zich niet in algemene zin laat beantwoorden. Het komt volgens de Hoge Raad aan op de zin die partijen aan elkaars gedragingen (en in verband daarmee staande verklaringen) hebben toegekend en in de gegeven omstandigheden daaraan redelijkerwijs mochten toekennen. In dat verband komt betekenis toe aan gezichtspunten als (i) de inhoud van de gedragslijn, (ii) de aard van de arbeidsovereenkomst en de positie die werkgever en de werknemer jegens elkaar innemen, (iii) de lengte van de periode gedurende welke de werkgever de desbetreffende gedragslijn heeft gevolgd, (iv) hetgeen de werkgever en werknemer in verband met deze gedragslijn jegens elkaar hebben verklaard of juist niet hebben verklaard, (v) de aard van de voor - en nadelen die voor de werkgever uit de gedragslijn voortvloeien en (vi) de aard en omvang van de kring van werknemers jegens wie de gedragslijn is gevolgd.

4.5.
Toepassing van bedoelde gezichtspunten op de onderhavige kwestie leidt de kantonrechter tot de conclusie dat de door het Havenbedrijf aan de Schippers verleende toestemming om ten behoeve van de Watertaxi nevenwerkzaamheden te verrichten wel degelijk aangemerkt moet worden als een arbeidsvoorwaarde. Daarbij acht de kantonrechter in het bijzonder van belang dat binnen het Havenbedrijf strikte regels gelden ten aanzien van het verrichten van nevenwerkzaamheden en dat de werknemers daarvoor opgave dienen te doen aan het Havenbedrijf, dat het Havenbedrijf in 2007/2008 een inventarisatie heeft uitgevoerd van de nevenwerkzaamheden die door haar werknemers werden verricht en dat het Havenbedrijf vervolgens bij brief van 13 november 2008 aan de Schippers uitdrukkelijk toestemming heeft verleend voor het verrichten van de nevenwerkzaamheden ten behoeve van de Watertaxi. Voorts - en zeker niet in de laatste plaats - is van belang dat enkele Schippers de nevenwerkzaamheden ten behoeve van de Watertaxi al 25 jaar verrichten, sinds de oprichting van de Watertaxi. In het kader van de door de Hoge Raad genoemde gezichtspunten komt in deze zaak tevens betekenis toe aan het feit dat de Schippers, althans enkele van hen, substantiële inkomsten verwerven met het verrichten van de nevenwerkzaamheden ten behoeve van de Watertaxi, nog daargelaten dat alle Schippers hun emotionele belang hebben benadrukt en gesteld hebben dat varen - ook bij de Watertaxi - hun ziel en zaligheid vormt. De beoordeling of in een concrete situatie sprake is van een zodanige wijziging van de omstandigheden dat het Havenbedrijf gerechtigd is terug te komen op een eerder verleende toestemming voor het verrichten van nevenwerkzaamheden dient naar het oordeel van de kantonrechter geplaatst te worden in de sleutel van artikel 6:248 lid 2 BW. Vorenstaande overwegingen dienen te leiden tot de conclusie dat het Havenbedrijf gerechtigd is de verleende toestemming tot het verrichten van nevenwerkzaamheden ten behoeve van de Watertaxi in te trekken.

Anderzijds brengen de eisen van redelijkheid en billijkheid wel met zich dat het Havenbedrijf een redelijke overgangsperiode betracht, mede gelet op het feit dat sommige Schippers al circa 25 jaar de nevenwerkzaamheden ten behoeve van de Watertaxi verrichten en voor alle Schippers geldt dat zij substantiële inkomsten genieten uit die nevenwerkzaamheden. Het Havenbedrijf had de Schippers derhalve een ruime periode moeten bieden om eventueel andere nevenwerkzaamheden te zoeken, die niet strijdig zijn met de belangen van het Havenbedrijf.